หลักการทำสรุปที่มีประสิทธิภาพตามที่พี่เอ็มแนะนำ มีจุดเน้นอยู่ที่การทำสรุปที่กระชับและเน้นประโยชน์จริงมากกว่าความสวยงาม ความสำคัญของการสรุปไม่ได้อยู่ที่การทำให้ดูดีด้วยไฮไลท์หรือการจัดหน้า แต่คือการทำให้เนื้อหาอ่านง่ายและสามารถทบทวนได้อย่างรวดเร็วในช่วงเวลาจำกัด เช่น 1 ชั่วโมง ก่อนสอบสำคัญ การทำสรุปคือการ “ซื้อเวลา” ในอนาคต เมื่อเรากลับมาอ่าน เราจะเข้าใจได้ทันที ไม่ต้องเสียเวลาในการอ่านเนื้อหาจากหนังสือใหม่ทั้งหมด
🎯 หลักการและประโยชน์ในการทำสรุป
1.ความกระชับและเน้นสาระสำคัญ: การทำสรุปที่ดีไม่ใช่การลอกหนังสือทั้งหมดลงมาใหม่ แต่เป็นการย่อเฉพาะประเด็นสำคัญ เช่น หากหนังสือมีเนื้อหาหน้าครึ่ง เราอาจสรุปเหลือเพียง 2-3 บรรทัด หากย่อเกินไปและเข้าใจไม่ได้ ให้ค่อยปรับความละเอียดตามที่เหมาะสม
2.ทำให้สรุปตอบโจทย์การอ่านซ้ำได้เร็ว: สรุปที่ดีควรอ่านจบและเข้าใจได้ภายในเวลาสั้น ๆ เช่น 5 นาที ก่อนสอบ หรือหากมีเวลาเตรียมสอบเพียง 1-2 วัน การมีสรุปที่กระชับจะช่วยให้เราทบทวนเนื้อหาทั้งหมดได้ในเวลาไม่กี่ชั่วโมง
3.การลงทุนเวลาในการทำสรุป: แม้ว่าการทำสรุปในช่วงแรกอาจใช้เวลา 15 ชั่วโมง แต่ถือเป็นการลงทุนระยะยาว เพราะเมื่อเราทำสรุปเอง จะช่วยให้เราไม่ต้องเสียเวลาอ่านหนังสือทั้งเล่มซ้ำ ๆ ในอนาคต หากต้องการทบทวน เราจะสามารถใช้เวลาอ่านสรุปนี้แค่ 1 ชั่วโมงก็เพียงพอแล้ว
4.การใช้สรุปในการสอบแข่งขัน: พี่เอ็มชี้ให้เห็นว่าการทำสรุปจะช่วยให้พร้อมสอบแข่งขันชีวะภายใน 2-3 วัน เพราะเด็กในค่ายแข่งขันมักมีสรุปของตัวเอง ที่เขียนแบบเน้นเนื้อหา ไม่มีภาพสวยหรือสีสัน แต่เน้นที่ความเข้าใจและประเด็นสำคัญ เมื่ออ่านสรุปที่ตัวเองทำจะเข้าใจได้ทันที ไม่ต้องเสียเวลาไปอ่านหนังสือใหม่
5.ปรับปรุงสรุปจากการทำโจทย์: ยิ่งทำโจทย์มากเท่าไหร่ จะยิ่งรู้ว่าจุดไหนสำคัญหรือมีโอกาสออกสอบ สรุปที่ดีจึงต้องอ้างอิงจากประสบการณ์ในการทำโจทย์ที่ผ่านมา โดยประเด็นไหนที่ออกสอบบ่อยควรนำมาไว้ในสรุป เช่น พวกเด็กโอลิมปิกหรือเด็กค่าย จะมีการปรับสรุปจากการฝึกทำโจทย์จริงเสมอ ทำให้สรุปของพวกเขาครอบคลุมเนื้อหาที่สำคัญอย่างครบถ้วน
6.ไม่ยึดติดกับ “ความสวยงาม” ของสรุป: สรุปที่ดีไม่จำเป็นต้องมีการจัดหน้า การวาดรูป หรือการไฮไลท์สวย ๆ เพราะสิ่งที่สำคัญที่สุดคือเนื้อหาที่ทำให้เราเข้าใจและพร้อมสอบ การเน้นสวยงามอาจทำให้เสียเวลาเกินความจำเป็น ควรเน้นที่ประโยชน์การอ่านทบทวนมากกว่า
7.แก้ไข Mindset ว่าการอ่านจบในเวลาสั้นเป็นเพียงภาพลวงตา: การอ่านหนังสือจบไม่ได้แปลว่าเราพร้อมสอบทันที เพราะเราอาจจำไม่ได้ว่าควรโฟกัสที่จุดไหน แต่สรุปที่เราลงทุนเวลาทำไว้แล้วจะเป็นตัวช่วยให้เราอ่านเข้าใจและทบทวนได้ในเวลาที่จำกัด ดังนั้นควรมองว่าเวลาที่ใช้ในการทำสรุปเป็นการ “ซื้อเวลา” ให้กับตัวเองในอนาคต
พี่เอ็มย้ำว่าการทำสรุปที่ดีต้องผ่านกระบวนการลองผิดลองถูก สรุปอาจไม่ได้ดีตั้งแต่แรก แต่การทำซ้ำหลายครั้งจะทำให้เราเก่งขึ้น และรู้ว่าจุดไหนควรสรุป จุดไหนไม่จำเป็น การทำสรุปจะทำให้เรารู้จักวางแผนและบริหารเวลาทบทวนได้ดี ทำให้พร้อมสอบทุกครั้ง
